هموروئيد يا بواسير بيماري بسيار شايعي است كه افراد در سنين مختلف چه جوان و چه پير را مبتلا ميكند حدود ۷۵ درصد افراد به ويژه افراد بالاي ۳۰ سال در طول زندگي خود به اين بيماري مبتلا ميشوند. هموروئيد چيستهموروئيدها بالشتكهاي عروقي طبيعي هستند كه در ناحيه كانال مقعدي در انتهاي روده بزرگ (راست روده) قرار دارند و در دو قسمت داخل و خارج كانال مقعد قرار دارند كه به آن هموروئيدهاي داخلي و خارجي ميگويند. همه افراد اين بالشتكهاي هموروئيدي را دارند و عمل آنها ترشح موادي ميباشد كه خروج مدفوع از مقعد را تسهيل ميكند.
هموروئيد يا بواسير بيماري بسيار شايعي است كه افراد در سنين مختلف چه جوان و چه پير را مبتلا ميكند حدود ۷۵ درصد افراد به ويژه افراد بالاي ۳۰ سال در طول زندگي خود به اين بيماري مبتلا ميشوند. هموروئيد چيستهموروئيدها بالشتكهاي عروقي طبيعي هستند كه در ناحيه كانال مقعدي در انتهاي روده بزرگ (راست روده) قرار دارند و در دو قسمت داخل و خارج كانال مقعد قرار دارند كه به آن هموروئيدهاي داخلي و خارجي ميگويند. همه افراد اين بالشتكهاي هموروئيدي را دارند و عمل آنها ترشح موادي ميباشد كه خروج مدفوع از مقعد را تسهيل ميكند.
هموروئيدها ارگانهاي طبيعي اين ناحيه هستند كه در اثر زور زدن به دنبال يبوست و يا اسهال ميتوانند پرخون و متورم شده و در صورت تكرار يبوست و زور زدن موقع اجابت مزاج اين بالشتكهاي عروقي متورم و بزرگ شده دچار پارگي شده و خونريزي ميكند و گاهاً درد به هنگام اجابت مزاج بوجود ميآيد. هموروئيدهاي داخلي از نظر شدت علائم به چهار درجه تقسيم ميشوند. درجه اول: خونريزي بدون بيرون زدگيدرجه دوم: بيرون زدگي كه خودبه خود جا ميرود
درجه سوم: بيرون زدگي كه با دست جا ميرود
درجه چهارم: بيرون زدگي كه با دست جا نميرودهموروئيدهاي خارجي معمولاً به صورت يك برجستگي خارجي در بيرون ناحيه مقعد قرار داشته و اكثراً با درد و تورم و گاهي خارش همراه است. علت واقعي هموروئيد مشخص نيست. ولي عوامل زيرميتوانند در بروز آن موثر باشند: ۱- يبوست مزمن۲- اسهال مزمن۳- زور زدن و نشستن طولاني مدت در توالت۴- افزايش سن۵- ارث۶- چاقي وحاملگي۷- كم تحركي و مصرف غذاهاي كم فيبر، عدم استفاده از ميوه جات و سبزيجات، مصرف الكلعلايم و نشانههاي هموروئيدخونريزي: اولين و شايعترين علامت خونريزي است. خونريزي هنگام اجابت مزاج است كه پس از دفع مدفوع سفت ايجاد ميشود و به صورت خون روشن و تازهبيرون زدگي: دومين علامت بيرون زدگي است كه گاهاً بالشتكهاي هموروئيدي از مقعد خارج شده كه خود به خود جا رفته و يا براي جااندازي نياز به دستكاري دارند و گاهي آنقدر وسيع هستند كه با دستكاري جا نميرود. درد: سومين علامت درد است كه در هموروئيدهاي درجه سوم، چهارم عارضه دار و هموروئيدهاي خارجي متورم ديده ميشود. سوالات شايعچه موقع جراحي لازم ميشود؟ هر بالشتك هموروئيدي با هر درجهاي كه براي فرد مشكل ايجاد نمايد مثلا خونريزي بدهد متورم و دردناك بشود مشكلات بهداشتي براي فرد ايجاد كند و يا فرد از وجود برآمدگي در ناحيه ناراضي باشد ميتوان آن را برداشت. فرق عمل ليزري با روشهاي معمولي چيست؟ گفته ميشود بعلت آسيب كمي كه ليزر به بافت ميرساند درد و ناراحتي پس از عمل كمتر بوده و بهبودي پس از عمل سريعتر و عوارض پس از جراحي نيز كمتر است. ولي مطالعه وسيعي در اين باره صورت نگرفته است. آآيا احتمال عود بعد از عمل وجود دارد؟ نه خير. چنانچه بالشتك (پاگه) هموروئيدي كه بزرگ وعلامت دار شده بطور كامل برداشته شود ورگ خونرسان آن بسته شود احتمال عود وجود ندارد. ولي اگر عواملي كه سبب شده فرد دچار بيماري هموروئيد شود همچنان پابرجا هستند به احتمال بسيار زياد بقيه هموروئيدهاي سالم فردهم بيمار خواهند شد و به عمل مجدد نياز پيدا خواهد شد. چرا گاهي جراحي در چند مرحله انجام ميشود؟ اگر فردي همزمان چندين عدد هموروئيد بيمار داشته باشد احتمال دارد كه برداشتن همه آنها بطور همزمان سبب ايجاد عارضه تنگي در ناحيه شود بنابر اين جراحي در چند مرحله انجام ميشود. اگر عمل نكنم چه اتفاقي خواهد افتاد؟ بندرت بيماري در آن مرحلهاي كه است متوقف ميشود و اكثرا به رشد ادامه داده و دچار عارضه ميشود بخصوص اگر علل ايجاد كننده آن در فرد متوقف نشود. روشهاي درماني۱- درمان دارويي: كه معمولاً براي هموروئيدهاي خفيف درجه اول و يا دوم توصيه ميشود كه هدف آن كنترل يبوست به وسيله مصرف رژيمهاي غذايي پر فيبر مثل ميوه جات و سبزيجات، و گاهي استفاده از ملينها ميباشد.
۲- درمانهاي سرپايي شامل سوزاندن با كوتر يا ليزر، منجمد كردن، روش بستن هموروئيد با حلقه لاستيكي و بستن شريان هموروئيد با استفاده از داپلر (التراسوند)، يا كوچك كردن پاگه هموروئيدي با ليزر غير جراحي است. وليكن هيچكدام درمان قطعي براي تمام انواع هموروئيدها نبوده احتمال موفقيتشان كم، عوارضشان بيشتر (مانند خونريزي شديد، عفونت) و درصد عود بالابوده و اكثرا براي هموروئيدهاي درجه يك و دوم مناسب بوده و به صورت سرپايي با يا بدون استفاده از بيحسي در مطب قابل انجام است اين روشها در مورد هموروئيدهاي خارجي و يا مخلوط و درجه چهار قابل انجام نيست.
۳ – جراحي كه بافت هموروئيدي بطور كامل برداشته ميشود اخيرا از ليزر نيز جهت انجام اين عمل استفاده ميشود. در جراحي با روش بسته با كمك وسيله استاپلر كل هموروئيدها با هم برداشته ميشوند ولي براي همه كاربرد ندارد و عارضه آن بالا و گران است است. فيشر يا شقاقاين بيماري بسيار شايع ميباشد. در اين بيماري زخمي در ناحيه پوست مقعد ايجاد ميشود كه بيمار درد و يا سوزش شديدي حين دفع احساس ميكند كه گاهي تا ساعتها ادامه دارد وگاهي همراه خونريزي ميباشد. از علل ايجاد آن يبوست حاد يا مزمن اسهال بيماري التها بيروده و گاهي سرطان ميباشد. اين بيماري در خانمها شايعتر است. اغلب بيماران هموروئيد داخلي و يا خارجي نيز دارند. اگر بيماري در مراحل اوليه بخوبي درمان نشود وارد فاز مزمن ميشود و عضله اسفنكتر داخلي هم بيمار شده و مثل حلقه سفتي در داخل مقعد حس ميشود و فرد اجساس ميكند مقعدش تنگتر شده است در واقع عضله دچار انقباض شديد شده است كه مانع رسيدن خون به ناحيه شقاق ميشود و زخم بخوبي ترميم پيدا نميكند و يا بهبودي آن طولاني ميشود. در اين مرحله هر چند وقت يكبار كه اغلب با يبوست همراه است علائم بيماري مجددا پديدار ميشود و گاهي حتي با وجود كنترل يبوست درد و ناراحتي ادامه مييابد. با مزمنتر شدن بيماري در دو انتهاي داخلي و خارجي زخم، گوشت اضافه بصورت برجستگي اطراف مقعد ظاهر ميشود. زخم مزمن در ناحيه مقعد ميتواند ناشي از بيماري سرطان بيماري التهابي روده بيماري عفوني مثل سيفليس با احتمال كمتر باشد. درماندر مراحل اوليه با كنترل يبوست وعلل ديگر، بيماري به احتمال زياد قابل درمان است. كه به بيمار توصيه ميشود كه غذاهاي پر فيبر و داروهاي ملين و آنتي هموروئيد مصرف نمايد. نشستن در آب گرم و گرماي موضعي در رفع درد موثر است. وقتي بيماري مزمن شود علاج قطعي آن جراحي ميباشد كه در اين عمل قسمتي ازعضله اسفنكتر داخلي مقعد قطع ميشود تا كمي شل شود و اجازه خونرساني به زخم مزمن داده شود تا زخم ترميم پيدا كند. گاهي لازم است كه زخم با ظاهر غير طبيعي ومشكوك به بدخيمي وزخمي را كه احتمال ميدهيم التيام آن بعلت فيبروزه و سفت شدن طولاني شود را برداريم. اخيرا از ليزر جهت انجام اين عمل استفاده ميشود. درمانهاي ديگر مثل ليزر كم توان تزريق بوتاكس استفاده طولاني مدت از داروهاي موضعي درمان قطعي نبوده و اغلب بعد از مدتي بيماري عود ميكند. ممكن است پس از عمل بعضي بيماران بياختياري به دفع گاز پيدا كنند كه اكثرا موقتي بوده و پس از بهبودي مجل عمل رفع ميشود. با استفاده از ليزر آسيب وارد شده به محل عمل و بافتهاي اطراف به حداقل رسيده و احتمال ايجاد اين عارضه كاهش مييابد.